50-089 Wrocław
ul. Swobodna 73
17. września 1939 roku, gdy Polska broniła się jeszcze przed atakiem niemieckim, na jej obszar zza wschodniej granicy wkroczyła Armia Czerwona, mimo zawartego polsko-sowieckiego paktu o nieagresji. Nasza ojczyzna, zbyt słaba, by walczyć na dwóch frontach, znalazła się pod dwiema okupacjami.
Setki tysięcy mieszkańców zajętych ziem zesłano na Syberię. Wielu z Sybiraków pozostało na nieludzkiej ziemi na zawsze. Wielu pozostałych przy życiu nie wróciło do Ojczyzny – zachowali oni jednak Polskę i polskość w sercach. Ci, którym dane było wrócić, powrócili do Polski innej niż ta, którą opuszczali. Przez lata sowieckiej dominacji w czasach powojennych pamięć o ich cierpieniach, o wywózkach, o życiu w łagrach była zakazana albo ściśle reglamentowana.
Od 2013 roku na mocy uchwały Sejmu RP 17. września obchodzony jest Dzień Sybiraka. Ustanowienie go pozwoliło oddać hołd wszystkim zesłańcom: tym, którzy zginęli, tym, którzy wrócili do Polski lub wyemigrowali do innych części świata, jak również tym, którzy pozostali w miejscu zesłania i tam kultywowali polskość.
Od wielu lat każdego roku w różny sposób upamiętnia się trudne, tragiczne losy zesłańców. Organizowane są zjazdy Sybiraków, wystawiane spektakle poświęcone wywózce Polaków na Wschód, oparte na autentycznych przeżyciach zesłańców, przyznawana jest nagroda „Ambasador Sybiraków” dla ludzi sztuki w podziękowaniu za utrwalanie w pamięci tragicznych losów Sybiraków.
W dniu 16. września 2021 roku Słuchacze Szkoły Podstawowej dla Dorosłych z Centrum Kształcenia Ustawicznego we Wrocławiu wzięli udział w lekcji historii zorganizowanej przy pomniku ZESŁAŃCOM SYBIRU znajdującym się na Skwerze Sybiraka we Wrocławiu. Prowadzący zajęcia pan Wojciech Kopiński przedstawił historię pomnika, nakreślił sytuację Polski we wrześniu 1939 roku, opowiedział o trudnych losach rodzin polskich wywożonych na Syberię. Uczestniczący w zajęciach słuchacze mogli zapoznać się ze wspomnieniami Sybiraków przedstawionymi na specjalnie przygotowanych planszach. Na zakończenie spotkania pan W. Kopiński przytoczył fragment wierszowanej refleksji na cześć pomnika ZESŁAŃCOM SYBIRU autorstwa Sybiraka Mariana Jonkajtysa:
Przechodniu…
Niech w twym sercu
Sybiraków męczeństwo
Wznieci płomyk nadziei
W dobro nad złem
Zwycięstwo…
Lekcja historii zorganizowana pod pomnikiem poświęconym pamięci Sybiraków to lekcja
kształtowania polskiej tożsamości narodowej i poznawania dziedzictwa kulturowego Polski.
Wojciech Kopiński – nauczyciel historii
Magdalena Marszałek – opiekun Samorządu Słuchaczy CKU (SP)
50-089 Wrocław
ul. Swobodna 73